گنبد و ایوان مساجد؛ یادگاری از دوران ساسانی

عضو هیئت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران از خدمات ارزشمند معماری ایران باستان برای جهان اسلام و نیز عرصه بین‌الملل سخن گفت و تاكید كرد شكوفایی گنبد و ایوان در معماری مساجد به دوره ساسانی باز می‌گردد.

به گزارش میراث آریا،‌مجید منتظر ظهوری كه به صورت تلفنی با برنامه رواق تماشا رادیو گفت‌وگو همراه بود، اظهار كرد: وقتی از معماری ایرانی سخن به میان می‌آید، به واقع باید كلاه از سر برداشت و از ایران به عنوان یك كشور پیشرو و پیشگام در معماری صحبت كرد.

وی معماری در ایرانِ پس از اسلام را چیزی جز امتدادِ معماریِ ایران باستان ندانست و تاكید كرد این معمار ایرانی بود كه شگرد، مهارت و تكنیك خود را در ایرانِ اسلامی ادامه داد.

به گفته منتظرظهوری، معماری چیزی نیست كه در خورجین یكسری فاتح كه به سرزمینی ورود كرده‌اند، ریخته و به كشوری دیگر برده شود؛ لذا در دوره اسلامی باز هم شاهد معماریِ ایرانی هستیم كه پویایی و خلاقیت خود را حفظ كرده است و در پلان و تزئینات همچنان شاهد نوآوری هنرمندان ایران زمین هستیم.

وی این سخن كه معماری نوعی ایدئولوژی به همراه خود می‌آورد را ناصواب دانست و افزود: ما در باب تفكر و قلمرو ایران صحبت می‌كنیم و معماری هم بخشی از آن است و لذا اگر خدمتی به معماریِ ایدئولوژی و مذهبی شده است، این ایرانیان بودند كه در راستای توسعه این اندیشه، ارائه خدمت كرده‌اند.

این استاد دانشگاه معتقد است ایرانیان زبردست، در سازه‌های خود به اندیشه اسلامی شكل دادند و باید از این مردم به عنوان كسانی یاد شود كه به اسلام در قالب معماری خدمات داده‌اند؛ لذا معماری دوران اسلامی جدا از سازه‌های شگفت انگیزِ دوره باستان و تاریخی ایران نیست.

منتظرظهوری معتقد است بناهای سرپا و ماندگار از گذشته، یا با مذهب و یا با حكومت‌ها در ارتباط بوده‌اند؛ چراكه بافت شهری و نواحی مربوط به زندگی عموم مردم طی زمان از بین رفته است ولی بناهای مذهبی و حكومتی كه از مواد اولیه بهتر بهره برده و به صورت مكرر ترمیم شده‌اند، شواهد باستان شناسیِ بیشتری را به دست ما رسانده‌اند.

وی در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو، مساجد را از مهم ترین بناهای ایدئولوژی محور معرفی كرد و گفت: عناصر به كار رفته در مساجدِ ساخته شده در قلمرو ایرانِ فرهنگی، ما به ازایی در دوران پیش از اسلام دارند.

منتظرظهوری با ذكر مثالی خاطرنشان كرد: گنبدخانه در شبستان مساجد ساخته و ایوانی در جلوی آن افزوده شد كه از دوره سلجوقی به بعد تكثیر یافت و این گنبد و ایوان كه در دوره ساسانیان رو به شكوفایی گذاشته بود، عمدتا در بناهای حكومتی و آتشكده‌های ایران باستان دیده می‌شود.

انتهای پیام/

انتهای پیام/

کد خبر 14010908147444